Buitelen en een weg zoeken rond Oekraïne

Eentje die net zo bepalend zal worden voor onze toekomst, ons wereldbeeld voor lange tijd zal veranderen en ons allemaal ook persoonlijk raakt. De beelden van de situatie in Oekraïne en aan de grenzen, evenals de enorme vluchtelingenstroom die nu op gang komt, maken dat ieders sociaal hart klopt. Overal in de samenleving ontstaan initiatieven om te ondersteunen. En zo komen er allerlei vragen en verwachtingen op ons af als bestuurders van organisaties voor sociaal werk. Om in te springen bij de coë¶rdinatie, overzicht te houden, te helpen met inzamelingen of het bieden van directe hulp aan vluchtelingen.

De situatie doet een beetje denken aan die van twee jaar geleden, toen de coronacrisis begon en allerlei initiatieven over elkaar heen buitelden en op tien overlegtafels binnen de gemeente oplossingen voor dezelfde problemen werden gezocht. Het grote verschil met toen is dat wij nëº wel meteen betrokken worden, omdat onze organisaties vanaf de eerste dagen van de pandemie in de wijken op volle toeren draaien en wij ons overtuigend als betrouwbare partners en als specialisten van het dagelijks leven lieten zien. Wij versterken het dagelijks leven.

Aan de ene kant is die erkenning prachtig. En het is natuurlijk hartverwarmend als zoveel mensen iets voor Oekraïners willen betekenen. Anderzijds zitten er ook haken en ogen aan. Wat is nu onze rol? Kunnen mijn mensen na twee jaar flexibele inzet en onzekerheid deze nieuwe rol er wel bij hebben? Waar zijn wij van en waarvan niet? Bij een kleine rondgang langs andere leden van Verdiwel merkte ik dat iedere organisatie zijn eigen afweging maakt. Of je wel of niet een rol van betekenis kunt pakken, blijkt sterk af te hangen van je band met je gemeente en van de manier waarop samenwerking tijdens de pandemie is opgetuigd. In de ene gemeente ligt de volledige lokale coë¶rdinatie bij de welzijnsorganisatie, maar er zijn ook bestuurders die zeggen dat ze die rol niet pakken zolang de gemeente niet met een heldere vraag en een budget komt.

Allerlei activiteiten organiseren of coë¶rdineren gaat onze organisaties makkelijk af. Maar in hoeverre zijn we specialisten van het dagelijks leven — versterkers van het dagelijks leven — als het gaat om de opvang of begeleiding van vluchtelingen? Van inwoners die Oekraïners thuis opvangen?

Zelf heb ik daar ook aan gedacht. In mijn eigen huis is de afgelopen weken ook van alles veranderd. Zo is mijn middelste zoon op kamers gegaan en heb ik ineens een hele verdieping die leegstaat. Ik twijfel nog of ik er aan toe ben mijn huis open te stellen. Maar mijn eigen zus in Zwitserland heeft inmiddels een jonge Oekraïense moeder en haar zoontje in huis en deelt haar enige badkamer met hen en met haar eigen gezin met vier kinderen. Zij maken voorlopig duidelijke afspraken zodat ieder genoeg privacy ervaart. En een afspraak over de duur van de opvang. En tot nu toe lijken die afspraken goed te werken. Kunnen wij als specialisten van het dagelijks leven voldoende bieden met wat er nu allemaal op ons afkomt? Buitelend en wegen zoekend? Ik denk dat dat gaat lukken, zolang we goed op onze eigen grenzen blijven letten.

Sofie Vriends, voorzitter Verdiwel.